13. Badania książki. Co nam mówią teksty?

Badania prowadzimy nad tekstami dotyczącymi nie tylko Polski, lecz także innych regionów w Europie. Niekiedy pozwala nam to dokonać nowej interpretacji historii kulturowej tych obszarów, a także dostrzec tam wpływy, których obecności na owych terenach byśmy się nie spodziewali.

 

Ślady zderzeń kultur można odnaleźć w powiązaniach między tekstami. Gdy jednym z nich jest Biblia, odkrycie takich więzi może mieć doniosłe konsekwencje historycznoliterackie, a nawet teologiczne. J. Kozłowski w cyklu publikacji dowodzi, że Biblia czerpała z klasycznych dzieł greckich z kanonu literatury przedchrześcijańskiej.

D. Sosnowska w książce Inna Galicja analizuje natomiast przebieg i skutki kulturowej konfrontacji Polaków, Czechów i Ukraińców w dziewiętnastowiecznej Galicji. Badając literaturę, dzienniki podróży i inne dokumenty, pokazuje powstawanie „wieży Babel” społecznokulturowych dyskursów w tej części regionu. Podobne zagadnienia problematyzuje Była wschodnia Galicja w Polsce, Polska w byłej wschodniej Galicji. Obraz (wielo) narodowej prowincji w międzywojennej literaturze polskiej J. Wierzejskiej. Książka ukazuje mechanizmy kreowania wizji wielonarodowej pohabsburskiej krainy oraz to, jak zawłaszczali ją symbolicznie mieszkańcy II RP.

Niechciana kultura M. Falskiego to analiza tego, jak elity i instytucje państwowe w Bośni i Hercegowinie po zakończeniu wojny domowej w 1995 r. wykorzystują symbole do kształtowania tożsamości narodowej. Z kolei w zbiorze Starcie narracji (red. J. Šuler-Galos, M. Cmiel-Bażant i J. Bilińska-Brynk) analizowane są narracje kształtujące pamięć zbiorową i tożsamość współczesnych Słoweńców.

XIX wiek to także okres kształtowania się nowoczesnej litewskiej kultury i świadomości narodowej. Problemy te oraz ich odzwierciedlenia w polskiej literaturze opisuje I. Szulska między innymi w cyklu artykułów „Obrazy litewskie” w literaturze polskiej drugiej połowy XIX i początku XX wieku. Studia imagologiczno-recepcyjne.