15. Książka w działaniu. Jak mówić i pisać właściwie

Skuteczna komunikacja w mowie i piśmie to nie tylko precyzja i poprawność językowa, lecz także dostosowanie wypowiedzi do celów, które przyświecają nadawcy, oraz do oczekiwań odbiorcy. Badania nad komunikacją i jej skutecznością oraz popularyzacja wiedzy na ten temat łączą w sobie elementy kultury języka, retoryki i prostego języka. Te kierunki badań i działalności są silnie reprezentowane na naszym wydziale.

Na Wydziale Polonistyki współtworzymy słowniki języka polskiego oraz słowniki poprawnej polszczyzny i podręczniki akademickie. Osoby, które szukają bezpośredniej odpowiedzi na pytania o poprawność językową, mogą zwrócić się do Poradni Językowej, działającej przy naszym wydziale od 1972 r. Obserwujemy też pojawianie się nowych wyrazów i znaczeń. Rejestrują je – wspólnie z użytkownikami – specjaliści z internetowego Obserwatorium Językowego UW.

Upowszechniamy też standardy prostego języka – takiego sposobu komunikacji, w którym na pierwszym miejscu stawia się odbiorcę, a zwłaszcza to, by tekst można było zrozumieć bez zbędnego wysiłku. Prowadzimy szkolenia, opowiadamy o prostym języku w mediach. Pracownicy naszego wydziału wchodzą w skład powołanego na UW w ubiegłym roku Zespołu ds. Prostego Języka.

Równie ważna jest dla nas stosowność: badamy grzeczność językową i jej odmiany (biznesową, akademicką, międzykulturową). Doradzamy, jak pisać i mówić w sposób niedyskryminujący; uczymy, jak rozbrajać kulturowe tabu i jak mówić o sytuacjach granicznych, jak śmierć czy choroba. Przykłady publikacji na ten temat to praca J. Linde-Usiekniewicz i M. Łazińskiego Język niedyskryminujący oraz książka M. Chojnackiej-Kuraś Medycyna narracyjna. Opowieści o doświadczaniu choroby w perspektywie medycznej i humanistycznej.

Obserwujemy także dyskurs medialny i debatę publiczną. Mamy najsilniejszy w tej części Europy ośrodek badań retorycznych, realizujący z ośrodkami akademickimi z całego świata projekty dotyczące ars bene dicendi (et scribendi).

 

Zobacz więcej:
→ M. Bańko (red.), Inny słownik języka polskiego.
→ A. Budzyńska-Daca (red.), 20 lat polskich telewizyjnych debat przedwyborczych.
→ A. Hącia, Co robi język za zębami. Poprawna polszczyzna dla najmłodszych.
→ A. Markowski (red.), Wielki słownik poprawnej polszczyzny.
→ A.M. Kiełbiewska, Blog o kulturze w życiu i w biznesie.