8. Translacje książki. Przekład a nowe media
Translacją jest też oddanie w innym systemie znakowym tekstu powstałego w języku naturalnym. Klasyczny przykład tak rozumianego przekładu to adaptacja filmowa dzieła literackiego, a z nowszych – tworzenie gier na podstawie tekstów literackich oraz taki przekład oryginalnych dialogów w filmie i serialu, aby oddawały specyfikę danego kraju czy regionu.
Tak szeroko pojmowane translacje to ważny obszar prac prowadzonych na Wydziale Polonistyki. Tłumaczymy nie tylko książki: E. Modrzejewska przełożyła grę fact-checkingową Bad News, a studenci specjalizacji translatorskiej przetłumaczyli retoryczną grę planszową.
Badania nad przekładem książki na inne media to np. analizy filmowych adaptacji twórczości B. Prusa i S. Wyspiańskiego: „Faraon”. Poetyka filmu, „Faraon”. Rozmowy o filmie oraz „Wesele”. Filmowa mandala (red. S. Kuśmierczyk).
Podsumowaniem podobnych badań jest opracowanie S. Kuśmierczyka i L. Rezoničnik Masterpieces of Polish Literature and Film. Pharaoh, The Wedding, Mother Joan of the Angels. Badacze przedstawiają procesy kulturowe, w których teksty literackie wpisywały się w fazy rozwojowe dyskursu literackiego i filmowego. Wybrali dzieła, których adaptacje filmowe miały kluczowe znaczenie dla historycznego rozwoju poetyki filmu polskiego.
Drogę tekstu kultury – od książki, przez film niemy, po zdigitalizowane i obecne w sieci dzieło filmowe – pokazuje J. Stachowicz w Komputery, powieści i kino nieme. Procesy remediacji w perspektywie historycznej. Omawia tam przemiany kina, jego relacje z książką i przenikanie się tych mediów.
Rodzajem translacji – nie tyle tekstów, ile metod ich analizy – jest badanie gier komputerowych z wykorzystaniem pojęć i metod znanych z literaturoznawstwa. Zajmuje się tym P. Kubiński w książce Gry wideo. Zarys poetyki.
Tworzymy także projekty aplikacyjne: przy wykorzystaniu znanych schematów budowania opowieści przygotowujemy oprogramowanie usprawniające procesy tworzenia fabuł gier komputerowych.
Zobacz więcej:
→ gra Bad News.
Na zdjęciu: retoryczna gra planszowa, fot. M. Kaźmierczak