5. Kolekcje i edycje. Biblioteka, archiwum

Trudno wyobrazić sobie pracę naukową bez poszukiwań w bibliotekach i archiwach. Współcześnie do wielkiej biblioteki można porównać Internet. Jednak potrzebę zgromadzenia w jednym miejscu całej dostępnej wiedzy mieli już mieszkańcy świata antycznego. W III wieku p.n.e. macedońscy władcy Egiptu zbudowali w Aleksandrii bibliotekę, której ambicją było zebranie całego dorobku piśmiennego Greków.

Ideał „superbiblioteki” miał wielki wpływ na kulturę okresu hellenistycznego. Słynne ośrodki kultury greckiej i ich zbiory przetrwały jednak tylko w legendzie. Stworzyli ją dla nas Rzymianie, których fascynował ten ideał, ale nigdy nie zbudowali własnej „superbiblioteki”. Jak wyglądało ich imperium książki? Pisze o tym K. Pietruczuk w pracy Chasing the Idea of Completeness. Great Book Collections in the Roman World.

O archiwach i ich roli w pracy filologa traktuje natomiast zbiór studiów D. Ulickiej Doświadczanie czasu w przestrzeni archiwum. Jest to książka o tym, czym właściwie jest archiwum, co można w nim znaleźć, a czego (i dlaczego) tam nie ma. A także o: pamiętaniu, zapominaniu i o tym, jak i przez kogo konstruowane są opowieści o przeszłości. Liczne archiwalia zostały wykorzystane w monografii i antologii, które ukazały się w ramach projektu Wiek teorii. Sto lat polskiej myśli teoretycznoliterackiej, kierowanego przez wspomnianą już badaczkę. Dziejom literaturoznawstwa, krytyki literackiej i innym aspektom procesu historycznoliterackiego poświęcone są Historie literatury polskiej 1864–1914 pod red. U. Kowalczuk i Ł. Książyka. Zaś dwutomowa publikacja pod redakcją tychże, zatytułowana Szkoła Główna. Kręgi wpływów, traktuje o studentach i profesorach działającej w latach 1862– 1869 uczelni, o obiegu i transferze wiedzy w tej instytucji oraz znaczeniu, jakie Szkoła Główna mimo swego krótkiego funkcjonowania miała dla kultury polskiej.

 

(Fot. M. Kaźmierczak)