Misja i strategia

Wydział Polonistyki stanowi integralną część Uniwersytetu Warszawskiego, jego misja wiąże się z misją całej Uczelni, w której podkreśla się szczególne znaczenie rozwoju badań naukowych oraz więź pomiędzy badaniami i ich zastosowaniem dla dobra całej społeczności, a także kształcenie na wysokim poziomie.

Zgodnie z ideą założycieli Uniwersytetu Warszawskiego:

„Uniwersytet ma nie tylko utrzymywać w narodzie nauki i umiejętności w takim stopniu, na jakim już w świecie uczonym stanęły, ale nadto doskonalić je, rozkrzewiać i teorię ich do użytku społeczności zastosowywać”.

Dzieje warszawskiej polonistyki nierozerwalnie związane są ze stołecznym Uniwersytetem od początków jego działalności. W ciągu dwóch wieków służby nauce i kulturze polonistyka przechodziła przeobrażenia merytoryczne i organizacyjne. W obecnym kształcie instytucjonalnym i programowym, filologiczno-kulturoznawczym oraz glottodydaktycznym i logopedycznym, znalazła się w pełni uzasadnionym historycznie i przedmiotowo otoczeniu – studiów slawistyczno-bałtystycznych oraz, tak istotnych dla historii polskiej kultury, klasycznych.

 

Misja Wydziału Polonistyki

Najważniejszym zadaniem Wydziału Polonistyki jest prowadzenie badań nad polską literaturą, kulturą i językiem ojczystym w ujęciu diachronicznym i synchronicznym, miejscem literatury i kultury polskiej w cywilizacji europejskiej, nad językami klasycznymi, słowiańskimi i bałtyckimi, kulturą i literaturą klasyczną, a także kulturą i literaturą narodów słowiańskich i bałtyckich.

Podstawową zasadą, którą – zgodnie z wielowiekową tradycją – kierują się pracownicy Wydziału, jest jedność nauki i nauczania. Efekty badań prowadzonych przez uczonych reprezentujących różne specjalności wykorzystywane są w praktyce dydaktycznej, stanowiącej zadanie równorzędne wobec działań naukowych. Pracownicy naukowi Wydziału ponoszą szczególną odpowiedzialność za kondycję kultury narodowej, kształcą bowiem przyszłych nauczycieli, naukowców i elity kulturalne Rzeczypospolitej.

Zadaniem Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego jest integrowanie polonistycznych prac badawczych prowadzonych w różnych ośrodkach naukowych w Polsce i za granicą. Wydział, zobowiązany tradycją prowadzonych na nim badań i rangą Uniwersytetu Warszawskiego, powinien być ważnym światowym ośrodkiem badań nad polską literaturą, kulturą i językiem polskim. W polityce naukowo-dydaktycznej Wydziału dbałości o tradycję winno towarzyszyć dążenie do sprostania wymogom nowoczesnego społeczeństwa, a staraniom o zachowanie wysokiej autonomii reprezentowanych dyscyplin badawczych – otwartość na relacje z otoczeniem kulturowym. Nadrzędną wartością winno być dążenie do utrzymania harmonii wewnętrznej, jedności nauki i dydaktyki, kształcenie elit intelektualnych z uwzględnieniem aspiracji wszystkich chętnych do pogłębiania wiedzy humanistycznej, pogodzenie postawy otwartości intelektualnej i chęci do poszerzania wiedzy ogólnohumanistycznej z realiami współczesnego życia społecznego, kształtowanie postaw prospołecznych i obywatelskich, opierających się na najwyższych osiągnięciach zarówno kultury polskiej, jak i humanizmu europejskiego. Pogodzenie tych, zdawałoby się, sprzecznych celów osiągnąć można poprzez kształtowanie postaw charakteryzujących się tolerancją i otwartością na nowe idee, pogłębianie wiedzy z zakresu humanistyki polskiej i światowej, nabywanie przez absolwentów umiejętności pozwalających odnaleźć się w dynamicznej strukturze świata współczesnego. Do zadań związanych z misją Wydziału należy również stała aktualizacja zadań badawczych, literaturo-, kulturo- i językoznawczych, w nowej sytuacji cywilizacyjnej, w której znaczącą rolę odgrywają multimedia i w której rozwija się cyfrowy obieg treści kultury. Oznacza to konieczność poszukiwania metod badawczych, uwzględniających wymogi nowych technologii, a jednocześnie pozwalających zachować łączność z wielowiekowym dziedzictwem nauk humanistycznych.

Misja Wydziału Polonistyki, wynikająca z charakteru prowadzonych badań i form kształcenia, znajduje konkretyzację w strategii osiągania wyznaczanych przez nią celów. Strategia ta realizowana jest z udziałem całej wspólnoty akademickiej Wydziału.

 

Strategia Wydziału Polonistyki

Strategia Wydziału Polonistyki wpisuje się w strategię całego Uniwersytetu, stanowiąc jej uszczegółowienie, wynikające z humanistycznego charakteru Wydziału oraz z wartości przedstawionych w Misji Wydziału. Strategia ta obejmuje wszystkie wymiary działalności Wydziału (naukowe, dydaktyczne, społeczne).

W zakresie dydaktyki celami strategicznymi Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego są:

1. doskonalenie wypracowanych już na Wydziale wysokich standardów procesu rekrutacji kandydatów na studia licencjackie i magisterskie – poprzez:

• • ustalanie sprawiedliwych i przejrzystych dla kandydatów zasad rekrutacji na studia,
  • dbałość, aby procedury rekrutacyjne były zdefiniowane w sposób jak najbardziej klarowny i przystępny dla kandydatów; w tym celu Wydział dołoży starań, żeby w całym procesie rekrutacji – poczynając od organizacji Dni Otwartych, poprzez przygotowanie czytelnej oferty rekrutacyjnej na stronie internetowej Wydziału Polonistyki, aż po organizację dyżurów komisji rekrutacyjnych – kandydaci mieli pewność, że są dobrze poinformowani, a każdy z nich traktowany jest z należytym szacunkiem i uwagą,
  • dbałość, aby strona internetowa Wydziału Polonistyki była stale aktualizowana i dostarczała osobom kandydującym na studia, studiującym i wszystkim zainteresowanym wszelkich niezbędnych informacji dotyczących zarówno oferty dydaktycznej, jak i informacji o aktualnych sprawach Wydziału,

2. rozwijanie studiów licencjackich, magisterskich i podyplomowych – poprzez:

• • wzbogacanie oferty studiów licencjackich i magisterskich o nowe kierunki, specjalności i specjalizacje, które odpowiadałyby na zapotrzebowania zarówno polskiego, jak i europejskiego rynku pracy, przy jednoczesnym utrzymaniu wypracowanych przez Wydział standardów kształcenia humanistycznego,
  • tworzenie nowych programów studiów, także międzynarodowych, we współpracy z innymi Wydziałami Uniwersytetu oraz innymi uczelniami w kraju i za granicą, nastawionych na kształcenie interdyscyplinarne, zwiększających mobilność absolwentów,
  • doskonalenie programów studiów licencjackich i magisterskich w taki sposób, aby efekty uczenia w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji, nabywane podczas studiów w większym jeszcze stopniu uwzględniały potrzeby społeczne i zapewniły absolwentom Wydziału Polonistyki wysokie kwalifikacje zawodowe, a jednocześnie, zwłaszcza na studiach magisterskich, pozwoliły studentom na kształtowanie własnej ścieżki rozwoju naukowego,
  • wzbogacanie – zgodnie z przyjętą w Strategii Uniwersytetu Warszawskiego zasadą, że Uniwersytet Warszawski jest uczelnią „kształtującą przez całe życie” – oferty studiów podyplomowych oraz kursów specjalistycznych, których zadaniem jest doskonalenie i poszerzanie umiejętności zawodowych studentów,
  • rozszerzanie oferty kształcenia dla studentów zagranicznych, zwłaszcza wywodzących się ze środowisk polonijnych, zgodnie z przyjętym w Misji Wydziału założeniem, że Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego ma być ważnym światowym ośrodkiem badań nad polską literaturą, kulturą i językiem polskim,

3. utrzymanie dotychczasowych warunków podmiotowego i partnerskiego traktowania wszystkich osób studiujących – poprzez:

• • zagwarantowanie im udziału w podejmowaniu decyzji związanych bezpośrednio z tokiem studiów i procesem dydaktycznym, w tym dotyczących zasad studiowania, projektowania i weryfikacji programów studiów oraz ewaluacji procesu kształcenia,
  • udzielanie wsparcia merytorycznego, organizacyjnego oraz finansowego działającym na Wydziale instytucjom studenckim, takim jak samorząd studencki, samorząd doktorancki, koła naukowe, teatr wydziałowy,
  • czynne wspieranie inicjatyw studenckich, takich jak panele dyskusyjne, konferencje naukowe, wystawy, kampanie społeczne,
  • umożliwianie najzdolniejszym studentom udziału w pracach badawczych prowadzonych na Wydziale Polonistyki poprzez włączanie ich do rozmaitego typu projektów naukowych, np. grantów, konferencji, paneli dyskusyjnych,
  • rozwijanie możliwości korzystania przez studentów z krajowej i międzynarodowej wymiany studenckiej (MOST, ERASMUS, programy współpracy dwustronnej itp.),

4. zapewnienie wysokiej jakości kształcenia – poprzez:

• • realizowanie na wszystkich poziomach, trybach i formach studiów fundamentalnej dla Uniwersytetu Warszawskiego zasady jedności nauki i nauczania,
  • wdrożenie i przestrzeganie spójnych i jednolitych dla całego Wydziału Polonistyki procedur zapewniania, doskonalenia i kontroli jakości kształcenia, dostosowanych do obecnych wymagań prawnych,
  • monitorowanie i okresowe przeglądy programów kształcenia,
  • współpracę z otoczeniem społecznym, w tym z pracodawcami, w tworzeniu nowych lub weryfikacji już istniejących programów studiów,
  • dbałość o wprowadzanie do dydaktyki akademickiej najnowszych ustaleń i metodologii naukowych,
  • podnoszenie kompetencji nauczycieli akademickich,
  • zwiększanie udziału w procesie dydaktycznym zagranicznych nauczycieli akademickich (visiting professors),
  • rozwijanie nowoczesnych form kształcenia, takich jak e-learning,
  • wdrożenie monitorowania losów absolwentów w celu oceny efektów kształcenia programów studiów prowadzonych na Wydziale Polonistyki.

 W zakresie nauki celami strategicznymi Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego są:

1. zachowanie pozycji czołowego ośrodka badań nad literaturą polską, językoznawstwem i kulturoznawstwem polonistycznym, a także badań w zakresie slawistyki zachodniej i południowej, filologii klasycznej, bałtystyki i logopedii – poprzez:

• • zapewnienie warunków realizacji planów badawczych przez doświadczoną kadrę naukową,
  • zapewnienie warunków rozwoju młodej kadry,
  • stały dostęp do nowoczesnych urządzeń badawczych oraz informacji naukowej,
  • promowanie języka polskiego i innych języków właściwych dla dyscypliny jako języków publikacji naukowych,
  • dbałość o wysoki poziom publikacji naukowych Wydziału, w tym periodyków wydziałowych i związanych z Wydziałem,

2. utrzymanie wysokiej aktywności naukowej, znajdującej wyraz w jakości i liczbie publikacji oraz w ich przywoływaniu i cytowaniu w obiegu naukowym, a także ich przyswojeniu w obiegu społecznym – poprzez:

• • pozyskiwanie środków finansowych na badania naukowe i publikacje,
  • intensyfikację współpracy z krajowymi i zagranicznymi ośrodkami naukowymi, a także kulturalnymi i oświatowymi, udział w sympozjach i konferencjach naukowych o charakterze krajowym i międzynarodowym,
  • inicjowanie nowych obszarów badań humanistycznych oraz podejmowanie inspiracji badawczych z ośrodków zewnętrznych,
  • publikowanie prac naukowych w formie recenzowanych rozpraw monograficznych oraz w postaci studiów w uznanych (punktowanych) czasopismach naukowych wydawanych w kraju i poza jego granicami,
  • udział pracowników naukowych w organizacjach naukowych krajowych i zagranicznych oraz w opiniotwórczych gremiach eksperckich,
  • wspieranie otwartego dostępu do publikacji naukowych pracowników Wydziału (między innymi poprzez współtworzenie Repozytorium UW),

3. podejmowanie nowych zadań badawczych wynikających z rozwoju nauk humanistycznych i wyzwań współczesnego świata.

W zakresie współpracy międzynarodowej celami strategicznymi Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego są:

1. zachowanie statusu liczącego się w skali światowej ośrodka badań nad literaturą i kulturą polską oraz językiem polskim i ich związkami z cywilizacją europejską,
2. promocja za granicą wyników badań prowadzonych na Wydziale Polonistyki poprzez:

• • udział pracowników w konferencjach o charakterze międzynarodowym,
  • wzrost liczby obcojęzycznych publikacji naukowych pracowników Wydziału,
  • inicjowanie i tworzenie międzynarodowych zespołów badawczych,
  • podejmowanie nowych międzynarodowych inicjatyw naukowych w zakresie realizowanych na Wydziale kierunków badawczych,
  • zapraszanie zagranicznych badaczy na wykłady i staże na Wydziale Polonistyki,
  • wyjazdy pracowników Wydziału na wykłady i staże do zagranicznych ośrodków naukowych,

3. współpraca z instytucjami, organizacjami i stowarzyszeniami promującymi wiedzę o polskiej literaturze, kulturze i o języku polskim, a także instytucjami slawistycznymi, bałtystycznymi oraz prowadzącymi badania nad filologią i kulturą klasyczną,
4. udział w zagranicznych grantach i projektach badawczych.

W zakresie rozwoju kadry naukowo-dydaktycznej celami strategicznymi Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego są:

1. zachowanie pozycji czołowego ośrodka kształcenia kadry naukowo-dydaktycznej w zakresie literaturoznawstwa, kulturoznawstwa i językoznawstwa polonistycznego, slawistycznego, filologii klasycznej i bałtyckiej głównie na drodze studiów doktoranckich – poprzez:

• • współpracę ze szkołami doktorskimi, aktywny udział w kształtowaniu ich programu, stałe doskonalenie standardów opieki promotorskiej nad uczestnikami i uczestniczkami programów szkół,
  • zapewnienie kandydatom do zawodu nauczyciela akademickiego należytego przygotowania pedagogicznego i metodycznego do prowadzenia zajęć,
  • ciągłe podnoszenie kwalifikacji wszystkich pracowników naukowo-dydaktycznych Wydziału,

2. dobór kadry naukowo-dydaktycznej według hierarchii potrzeb naukowych i dydaktycznych Wydziału w trosce o tworzenie silnych zespołów badawczych i dydaktycznych zgodnie z możliwościami finansowymi Wydziału,
3. optymalizacja procedury konkursowej wyłaniającej kandydatów na stanowiska naukowo-dydaktyczne,

1. zapewnienie większej drożności awansów na Wydziale,
2. egzekwowanie należytego wykonywania obowiązków przez pracowników naukowo-dydaktycznych Wydziału i eliminacja ewentualnych przypadków konfliktu interesów lub zobowiązań (wynikających z wieloetatowości), mogących mieć wpływ na efekty własnych i zespołowych badań naukowych, a także na obniżenie poziomu dydaktyki lub badań naukowych.

 

Wydział Polonistyki w swoim otoczeniu

Wydział Polonistyki UW, jako instytucja opiniotwórcza o ugruntowanym prestiżu naukowym, w istotny sposób przyczyniająca się do zachowania i propagowania dziedzictwa narodowego, współpracuje z otoczeniem społecznym w pracach badawczych i zadaniach dydaktycznych, zwłaszcza w zakresie praktyk studenckich, zajęć specjalizacyjnych, opiniowania programów nauczania itp. Pracownicy Wydziału mają wpływ na kształt szkolnej edukacji polonistycznej na wszystkich poziomach, zwłaszcza na poziomie gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym, m.in. poprzez udział w praktykach studenckich, konferencjach szkoleniach, organizację wykładów dla nauczycieli i studiów podyplomowych. Wydział ma rozbudowaną sieć współpracy z instytucjami naukowymi (uniwersytety krajowe i zagraniczne, instytuty PAN) oraz innymi instytucjami życia społecznego, takimi jak wydawnictwa, redakcje, szkoły, komitety olimpiad – w skład których często wchodzą pracownicy naukowi Wydziału – stowarzyszenia i organizacje pozarządowe, media polskie i zagraniczne.

Wydział Polonistyki odgrywa ważną rolę w życiu naukowym i kulturalnym Warszawy i Mazowsza. W celu zwiększenia swojego znaczenia w środowisku będzie dążył do zintensyfikowania współpracy z najważniejszymi instytucjami nauki i kultury – m.in. z innymi ośrodkami naukowymi (takimi jak: Polska Akademia Nauk, Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Biblioteka Narodowa, Biblioteka Publiczna m.st. Warszawy – Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Akademia Teatralna, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Akademia Sztuk Pięknych), popularnonaukowymi (np. Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza) i kulturalnymi (np. Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Instytut Dziedzictwa, Narodowy Instytut Audiowizualny, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, Towarzystwo Kultury Języka, stołeczne teatry, galerie i muzea, redakcje czasopism o profilu humanistycznym). Pracownicy Wydziału promują najwybitniejsze zjawiska kultury m.in. poprzez udział w gremiach jurorskich nagród literackich (m.in. Nagroda Literacka m.st. Warszawy), w pracach organów opiniotwórczych i decyzyjnych, a także przez udział w prelekcjach, imprezach związanych z Festiwalem Nauki oraz w audycjach radiowych i programach telewizyjnych, m.in. emitowanych przez nadawców regionalnych.

Naturalnym otoczeniem Wydziału Polonistyki stołecznego Uniwersytetu są zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie najważniejsze instytucje państwowe, z którymi pracownicy Wydziału prowadzą aktywną współpracę; są to m.in.: Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Edukacji Narodowej, a także Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Współpraca z tymi instytucjami sprzyja wpływaniu na politykę kulturalną, naukową i edukacyjną państwa. Intensyfikacja kontaktów z innymi instytucjami służącymi różnym obszarom refleksji humanistycznej i działań kulturotwórczych umożliwi Wydziałowi Polonistyki większe niż dotychczas uczestnictwo w życiu naukowym i kulturalnym Warszawy oraz modelowanie procesu edukacji polonistycznej szkół Warszawy i Mazowsza. Pozwoli to skupić niektóre wydarzenia kulturalne stolicy wokół Wydziału, co powinno podnieść prestiż warszawskiej polonistyki i wyeksponować jej rolę jako najlepszej instytucji naukowej rozwijającej i krzewiącej wiedzę z zakresu filologii polskiej, kulturoznawstwa, slawistyki zachodniej i południowej oraz filologii klasycznej i bałtyckiej.